Ertelemek Latince kökenli bir kelime olup, yarına bırakmak anlamına gelir. Herkes hayatında yapması gereken bir şeyleri ertelemiştir. Bu durum kişiye zaman zaman stres ve gerginlik yaratabilir. Ancak erteleme davranışı sürekli bir tekrar eden tutum haline gelmiş ise ortada ele alınması gereken bir sorun olduğu açıktır.Erteleme sorunu toplumda genel nüfusun yüzde 20 sinde görülmektedir. En sık rastlanan grupta, öğrencilerin bulunduğu gruptur. Her iki öğrenciden biri görevlerini,işlerini, ödevlerini erteler.
Sonuç itibariyle erteleme davranışı kişinin performansını ve kendine inancını olumsuz yönde etkiler.
Kişi, ertelediği işi bir şekilde ve bir zaman yapacağını bildiği için hem erteleme süreci sırasında sıkıntı yaşar, hem de ertelediği işi daha sonra aceleyle ve daha düşük nitelikte yapacağı için de ayrıca rahatsızlık duyar.
Erteleme davranışı çoğunlukla düşünüldüğü gibi zamanı yönetmek konusunda beceriksizlik olmayıp, duygu yönetimi sorunudur. Kısa dönemdeki olumsuz duygudan kaçınmak için başvurulan bir yoldur. Bunun sebebi yapılması gereken iş konusunda kendine güvenmemesi veya sınırlarını zorladığı için zor gelmesidir.
Sonuç olarak kişi zorlandığı konu yerine haz aldığı farklı konuya yönelir.
Erteleme davranışının bilişsel, duyuşsal ve davranışsal boyutlarına dikkati çeken araştırmalar genel yapı itibarı ile ertelemenin birbirini tetikleyen aşamalardan söz etmişlerdir. Yani erteleme olgusu; duygu, düşünce davranış bütünlüğünde neden sonuç ilişkisi içinde aşamalı bir şekilde gerçekleşir.
Ertelenen davranışındaki aşamalar şöyledir;
1. İşten kaçma isteğinin olması,
2. Karar vermeyi geciktirme,
3. İşi daha sonra yapacağına dair kendine sözler verme,
4. İşi yapmak için verilen sözleri tutma yerine oyalayıcı faaliyetlerde bulunma,
5. Erteleme davranışını haklı çıkarmak için bahaneler bulma,
6. Erteleme sonucunda oluşan suçluluk psikolojisinden kurtulmak için temize
çıkmaya çalışma.
Erteleme eğiliminin anlaşılması için erteleme eğilimli bireylerin her zaman
değişmez bir şekilde izlediği on bir temel adım ileri sürülmüştür. Bu adımlar:
1. Bunlar bir görevi tamamlamayı dilerler ya da sonucun yararlı olabileceğini
anladıkları için en azından bunu yapmayı kabul ederler.
2. Onu yapmak için kesin bir karar alırlar.
3. Gereksiz bir şekilde onu yapmayı ertelerler
4. Ertelemenin avantajlarının yoksunluğunu ya da dezavantajlarını fark etmezler.
5. Yapmayı kararlaştırdıkları işi ertelemeye devam ederler.
6. Erteleme eğilimi için kendilerini suçlarlar.
7. Ertelemeye devam ederler.
8. Görevlerini tamamlamak için son yapılma vaktine çok yakın bir zamanda acele
ederek bitirmeye çalışırlar ya da görevlerini çok geç tamamlarlar ya da hiçbir
zaman tamamlayamazlar.
9. Bu gereksiz ertelemelerinden dolayı kendilerini kusurlu hisseder ve suçlarlar.
10. Bu tür ertelemenin tekrar olmayacağı konusunda kendi kendilerine güvence
verirler ve son olarak önleme taahhütlerinde tamamen ve içtenlikle kendilerini
inandırırlar.
11. Kısaca bundan sonra özellikle eğer karmaşık, zor ve tamamlaması zaman alıcı bir
görev olursa tekrar erteleme eğilimine girerler.
Peki erteleme sorunumuz varsa ne yapabiliriz ? Aşağıdaki önerilerden başlamak faydalı olabilir.
1-Uyku düzenimize dikkat etmek
2- Kendimizi ödüllendirmek,
3- Spor yapmak
4- Azimli ve kararlı olmak,
5- Sabırlı olmak, kendimizi yapacağımız işe vermek ve zorlamak,
6- Sorunla baş etmek için basit
işlerden başlamak,
7- Boş zamanlarda yeni şeyler öğrenmek,
8- En çok hoşlanılan işten başlamak
9-Sağlıklı beslenmek,
10- Olumsuz çevreyi
değiştirmek,
11- Yapılan işi ciddiye almak,
12-Çalışkan ve üretken insanlarla vakit geçirmek,
13- Hedef ve amaçları paylaşmak,
14- Destekleyici bir ortamda bulunmak,
15- Olumsuz
düşüncelerden uzaklaşmak,
16- Başarı takvimi oluşturmak
17- Hedefleri görselleştirmek,
18- Gerektiğinde uzman yardımı almak,
19- Ertelemenin muhtemel sonuçlarını düşünmek
20- Çabanın ve gayretin anlamlarını farkettiren film izlemek,kitap okumak.
“Ertelemek” aslında yaşamınızdan gün ve saat çalmanızdır. Yaşamı seviyorsanız erteleme davranışınizi erteleyin !
