Afet Psikolojisi
Türkiye, konumu gereği doğal afet riskinin yüksek olduğu bir coğrafi bölgede yer almaktadır.
Deprem bölgelerinin birinde yer aldığından sıklıkla küçük ve büyük şiddetlerde depreme maruz kalmasının yanında, sel vb. olaylar da Türkiye tarihinde ciddi rakamlarda can ve mal kaybına sebep olmuştur.
Birtakım beşerî unsurların da yol açtığı afetlerin de ruh sağlığı üzerinde olumsuz etkilerine rastlanmıştır. Bunların başında terör saldırıları ve maden kazaları gelmektedir.
Son günlerde ülkemizin başına gelen felaketlerin insan psikolojisi üzerinde oldukça negatif etkileri olduğunu gözlemliyoruz.
Afetlerin ülkede ve toplumda çeşitli psikolojik, sosyal ve biyolojik etkilere yol açtığı araştırmalarla kanıtlanmıştır. Bu etkilerin göz ardı edilmemesi ve azaltılması bağlamında çözüm yolları aranması bu süreçlerde çok önemlidir.
Afet sırasında ve sonrasında ortaya çıkan en yaygın psikolojik etki, tükenmişlik sendromudur. Bu sendrom zamana yayılan bir süreçte meydana gelir ve temelinde ‘stres’ faktörü barınır.
Stresle başa çıkılamayan durumlarda psikolojik reaksiyonlar meydana gelir. Bu reaksiyonlar çeşitlilik gösterse de başı çeken semptomlar şu şekildedir: bedensel ve duygusal yetersizlik hissi, karşı koyulamaz olumsuz düşünceler ve karamsarlık, duyarsızlaşma, çaba ve motivasyonda azalma. Tükenmişlik sendromu kişinin iş hayatını ve sosyal hayatını doğrudan etkileyeceği için bir an önce müdahale edilmesi ruh sağlığı açısından çok önemlidir.
Afetlerin psikolojik etkileri ve/veya tükenmişlik sendromuyla baş etmenin yolları:
- Gün içinde kısa aralar verin.
- Sakinleştirici hobiler edinin.
- Sağlıklı beslenmeyi ve düzenli sporu elden bırakmayın.
- Arkadaşlarınız ile sosyal ilişkilerinizi geliştirmeye çalışın. Sosyal destek önemli unutmayın.
- Yaşadığınız bu durumu depresyon ile karıştırmayın.
Kendi kendine geçmesini beklemeyin. Psikolojik desteği ihmal etmeyin!
