Ödev Yapmada Kolaylık Sağlayan Önemli Unsur Verimli Çalışma Teknikleri

ÖDEV YAPMADA KOLAYLIK SAĞLAYAN ÖNEMLİ UNSUR

‘’ VERİMLİ ÇALIŞM A TEKNİKLERİ’’

Okullar açıldı, pek çok çocuğun uyum süreci tamamlandı. Artık düzenli şekilde ödevlerin eve geldiği zamana erişildi. Ailelerin en çok zorlandıkları kısım olan bu süreçte hemen hepimizin aşina olduğu sözleri, replikleri sıklıkla duymaya başlamışsınızdır.

• ‘’Oğlum ödevin bitti mi ? ‘’
• ‘’Bitirdim ‘’
• ‘’Kızım bugün ne verdiler okuldan ödev ? ‘’
• ‘’ Bugün ödevimiz yoook ! ‘’

Bir süre sonra sizlerin sormaktan, çocuklarında cevaplamaktan bıktığı sorular klişe halinde yaşantımıza yapışacaktır. Bu ilişkilerimize olumsuz yansımadan konuyu biraz derinlemesine ele alalım.

Öncelikle, çocukların ders çalışma alışkanlıklarını kazanabilmeleri için öğretmenlerin olduğu kadar ailelerin de desteği ve yönlendirmesi gereklidir. İlk başlarda ( 1. Sınıf ) ödev yaparken zaman zaman yanlarında bulunmak gerekliyken, daha sonra gereksinim duydukça yetişkinlere danışmaları yeterli olmaktadır.

Verimli ders çalışma becerilerinin kazandırılabilmesi için çocuklarda sorumluluk alma, karar verme, belli ölçülerde bağımsız davranabilme gibi başka becerilerin de daha önceden gelişmiş olması gerekmektedir. Okuldaki başarı ya da başarısızlık öğrencinin tüm kişiliğinin bir değerlendirilmesi değildir, sadece belirli bir zaman aralığında öğrenmiş olduğu bilgilerin bir sonucu ya da ürünü niteliğindedir. Öğrencilerin okul başarılarının düşük olmasının önemli nedenlerinden birisi de verimli ders çalışma yollarını bilmemeleri ya da bu konuda yanlış alışkanlıklara sahip olmalarıdır. Verimli çalışma alışkanlığı, erken yaşlarda kazandırılan ve bireyin tüm yaşamdaki başarısını etkileyen bir süreçtir.

“HİÇ KUŞKUSUZ BAŞARILI OLBİLMEK İÇİN ÖNCELİKLE BAŞARIYI

İSTEMEK GEREKİR.”

“NEDENİNİZ YOKSA HEDEFİNİZİ DE YOKTUR”

Etkili öğrenmenin ön koşulu, öncelikle bireyin zamanını planlayabilmeyi öğrenmesidir. Birçok öğrenci, zamanını planlayamadığı için akademik başarısızlık yaşar. Yanlış çalışma alışkanlıkları ve zamanı planlayamama öğrenme güçlüğüne, başarısız olma kaygısına ve güdülenme düzeyinin düşmesine neden olabilir.

Öğrencinin çeşitli gelişim düzeylerinde kendisinden beklenen görevleri başarıyla gerçekleştirebilmesi için, ders çalışmayla ilgili becerilere de gereksinimi vardır. Öğrencilerin, geçmiş yaşantılarında kullandıkları çalışma alışkanlıklarını ve zamanı planlama becerilerini gözden geçirmelerine ve kendileriyle ilgili gerçekçi değerlendirmeler yapabilmelerine yardımcı olmak gerekmektedir.

Öğrenme beyinde meydana gelen biyokimyasal bir olaydır ve bazı ön şartları vardır. Bu ön şartlar uyanıklık, motivasyon ( istek ), dikkat, aktif katılım ve geri bildirimdir.

Ders çalışırken öğrenmenin ön şartlarını gerçekleştirdiğiniz ölçüde başarılı olursunuz. Öğrenciler arasındaki bazı çalışma davranışları öğrenmenin ön şartları ile uyuşmaz. Bu nedenle bazı öğrenciler öğrenmeye ayırdığı zaman ölçüsünde başarılı olamamakta, eğitim ve öğretim hayatından kopmakta ve akademik başarısızlığa sürüklenmektedirler. Bu nedenle hatalı gidişin farkına varmak ve hayatımızda var olan yanlış koşulların yerine, işimize yarayan yeni koşullar getirmemiz gerekmektedir.

BELLEK (HAFIZA) NASIL ÇALIŞIR?

Hafızayı devamlı dolup boşalan bir otobüs termaline benzetebiliriz. Nasıl ki terminale otobüsler bir taraftan dolup bir taraftan boşalıyorsa, bilgiler de hafızamıza bir taraftan dolarken bir taraftan da boşalır. Özellikle de bizim işimize yaramayan, gereksiz olduğu kanısında olduğumuz, üzerinde durarak tekrar etmediğimiz bilgiler daha çabuk unutulmaktadır. Bu gerçekten harekete unutmayı önleyebilmek için bol tekrar gerekli görünmektedir.

ÇALIŞMA ORTAMI NASIL OLMALIDIR?

• Çalışma ortamı mümkün olduğunca sade ve düzenli olmalıdır. Yalın bir çalışma ortamı çocuğunuzun verimini yükseltecek bir biçimde düzenlenmiş olursa yapacağı çalışmadan daha fazla doyum alacaktır.
• Çalışma ortamının kişinin fiziksel olarak rahat edebileceği (yeterli ısı,ışığa sahip) bir ortam olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca çalışma ortamında dikkati dağıtacak poster, ses ve diğer uyarıcıların mümkün olduğunca az olması verimliliği artıracaktır.
• Çalışma ortamında çoğu zaman ihtiyacı olabilecek materyaller (yardımcı ders kitapları, sözlük, atlas, ansiklopedi, gibi yardımcı kaynaklar, cetvel, pergel gibi ders gereçleri) bulunması yarar sağlar.
• Çalışmalardan yeterince verim alabilmek için dengeli ve düzenli beslenmeli, özellikle sabah kahvaltıları düzenli ve yeterli kalori alınacak şekilde yapılmalıdır.
• Uyku düzenine dikkat edilmeli ve günlük ortalama 9-10 saat uyunmalıdır.

PROGRAMINIZ NASIL OLMALIDIR?

Amaca ulaşmak için yapılan kişisel programlar, derslerde başarılı olmanızı, kendinize olan güveninizin artmasını ve başarıya ilişkin yaşadığınız kaygının azalmasını sağlayacaktır.

• Uygulanabilir olmalıdır.
• Gerektiğinde değişiklik yapılabilmesi için esnek olmalıdır.
• Yazılı olmalı. Sürekli görülebilecek bir yere asılmalı ve programa ne kadar uyulabildiğini kontrol edilmelidir.
• Çalışma sürelerinin uzunluğunu derslere göre ve kendi çalışma stiline göre düzenlenmelidir.
• Çalışma genellikle günün aynı saatlerine getirilmelidir.

İYİ BİR PROGRAMIN İNCELİKLERİ NELERDİR?

• Herkesin kendine göre verimli çalışabileceği zamanları vardır. Önce bu zamanlarını belirlenmesi gerekir. Akşamüzeri çalışmak için en uygun zaman 16:00-19:00 arasıdır.
• Günde kaç saat çalışılması gerektiği öğrencinin kapasitesine, temel bilgisine, derslerindeki eksikliğine göre değişir. Günlük çalışma süresi olarak 1-3 saat verilebilir.
• Derslerden iyi verim alabilmek için çalışma zamanları iyi düzenlenmelidir. Uzun süreli çalışmalarda ilgi ve dikkat azalır bu nedenle çalışmaların sonlarına küçük dinlenme aralıkları koymak yararlı olacaktır. Her 20-25 dakikalık çalışmadan sonra 10 dakikalık ara sağlıklı çalışmanın kuralıdır.
• Sizin için zor dersleri çalışabileceğiniz en verimli zamana yerleştirin.
• İki sayısal ders arasına bir sözel veya iki sözel ders arasına bir sayısal dersi koymanız yararlı olacaktır.
• Her gün, o güne ait ders tekrarı mutlaka ama mutlaka yapılmalıdır. Tekrar, kısa bir zaman aralığına sığmalı ve küçük notlar alınarak yani yazılarak, çizilerek yapılmalıdır.
• Programda mutlaka gezme, görme, sinema, tiyatro veya çeşitli aktivitelere yer verilmelidir. Yaşam sadece derslerden ibaret değildir.

ANNE BABALAR NELER YAPABİLİR?

Verimli ders çalışma ortamının yaratılmasında, ailelere düşen sorumluluklar şöyle özetlenebilir:

• İlk olarak, uygun bir çalışma ortamı için fiziksel koşulların tamamlanmasına dikkat edelim. ( iyi havalandırılmış bir çalışma odası, çalışma masası, uygun bir aydınlatma, gerekli araç gerecin hazırlanması vb)
• Hazırladığı çalışma programı üzerinde çocuğunuzla konuşarak amaçlarını belirlemesine, bu amaçlara ulaşmak için neler yapması gerektiğine ve çalışacak konulara karar vermesine, yapılacakları önem ve zorluk sırasına göre sıralamasına, her ders ve konu için gerekli zamanı tahmin etmesine yardımcı olun.
• Çocukların dikkat sürelerinin gelişim dönemlerine göre farlılıklar gösterdiğini; küçük çocukların dikkatlerini ancak kısa bir süre aynı noktada toplayabilirken, büyüdükçe bu sürenin arttığını unutmayın. Bu nedenle, ilköğretimin ilk sınıflarında ders çalışma sürelerinin kısa olmasına dikkat edin.
• Çocuğunuzun ödevinin düzenli ve doğru yapılıp yapılmadığını gözden geçirirken onu, kendi başına eksiklerini, yanlışlarını görmesi, kontrol etmesi için yüreklendirin. Çocuğunuzun bunu yapacak durumda değilse, yanlışlarını onu kırmayacak, incitmeyecek biçimde ifade edin ve “bir bak bakalım, yazım hataları nerede ? gibi cümlelerle yönlendirin.
• Çocuğunuzun yorucu bir gün sonunda eve döndüğü gerçeğini akılda tutarak, ona bir dinlenme zamanı tanıyın. Daha sonra ona olan güveninizi ve ödevin başında oturmasını takdir ettiğinizi ifade ederek, ödev sorumluluğunu kazanmasına yardımcı olun. Çocuklarınızın yapamadıklarından ve başarısızlıklarından çok, yapabildiklerine ve başarılarına dikkatinizi yoğunlaştırmayı unutmayın.
• Çocuğunuz aldığı iyi notlar sizi sevindirecektir. Sadece iyi notları ödüllendirmek yerine, çabasını ve düzenli çalışmasını da destekleyerek çocuğunuzu daha fazla güdülemeyi unutmayın. Amacınızın, çocuğunuzdan eksiksiz bir ödev istemek değil, eksiklerini tamamlaması ve bunun için çocuğunuz yüreklendirilmesi olduğunu unutmayın.
• Çocuklarınız ile çalışma programı yaparken hafta sonu gidilecek yerleri, etkinliklerinizi, yemek organizasyon zamanlarınızı çocuklarınızla birlikte planlayın. Böylece çocuğunuzun programı aksamamış olacaktır.

Uzman Psikolog &Pedagog Ebru Şen

Kaynaklar :

1. Türkcan, G ve Öcal, G ( 2003) Vrimli Ders Çalışma Teknikleri. Çoluk Çocuk Aylık Anne Babab Eğitimci Dergisi
2. Baltaş, A. ( 1990 ) Üstün Başarı Remzi Kitapevi, İst.
3. Fender, G. ( 1998 ) Öğrenmenin ABC’si ,Sistem Yayıncılık, İst.